Dzisiejsza data:

Cmentarz rzymskokatolicki w Białej Podlaskiej

           Cmentarz został założony w 1805, był powiększany w 1897, 1909, 1918 i 1978. Jest otoczony ceglanym murem z neoromańską bramą projektu architekta Władysława Wołłodki (1909). Brama (z półkolistym otworem wejściowym) ma schodkowy szczyt zwieńczony figurą anioła na tle krzyża.

           Na cmentarzu zachowało się około trzydziestu nagrobków z XIX wieku, według S. Jadczaka najstarszy pochodzi z 1821. Do okazalszych należy klasycystyczny pomnik rodziny Kryże (Antoniego – zm. 1822, jego żony i dzieci), wystawiony po 1852. Jest on murowany z cegły i otynkowany, ma formę małej, kwadratowej kapliczki. Jej naroża są ujęte doryckimi pilastrami, pomiędzy nimi półkoliście zamknięte płyciny. Kapliczkę wieńczy trójkątny naczółek, dach jest czterospadowy, kryty blachą.

           Nagrobek Pauliny Abiszewskiej Skoczyńskiej (wystawiony po 1857) ma formę żeliwnego, ażurowego krzyża. Żeliwny krzyż znajduje się także na grobie Marii Matyldy z Horaleków Konstantynowej Patkiewiczowej i Franciszki z Goaszewskich Horalek (po 1877). Klasycystyczny, kamienny nagrobek Feliksy Korwin – Pawłowskiej (zm. 1880) zdobi figura płaczki (wzorowana na rzeźbach Konstantego Hegla), wsparta o złamaną kolumnę z wieńcem. Nagrobek rodziny Starżów – Majewskich (właścicieli Woskrzenic) i Marii Gonaszewskiej (zm. 1884) ma formę złamanej, kanelowanej kolumny z wazą udekorowaną draperią na szczycie. Na cokole umieszczony jest kartusz z herbem Starykoń. Według S. Jadczaka warta uwagi jest także płyta nagrobna Antoniego Dobrzelewskiego z 1853, wykonana z szarego piaskowca oraz nagrobek Adama Kuncewicza (zm. 1860).

           Przy murze od strony cmentarza żydowskiego znajduje sie pomnik żołnierzy 34. Pułku Piechoty poległych w 1919 pod Kobylanami (wystawiony w 1925), od strony ul. Janowskiej nagrobki żołnierzy poległych w 1920.

źródła:

S. Jadczak, Biała Podlaska – dzieje miasta jego zabytki, Lublin 1993

Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 2 – powiat Biała Podlaska, Warszawa 2006

R. Soszyński, Parafia św. Anny w Białej Podlaskiej, opr. W. Kononow, Biała Podlaska 2007

 

Grafika losowa