Dzisiejsza data:

Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Karczmiskach

            Parafia rzymskokatolicka w Karczmiskach została erygowana około 1443. Być może drugi z kolei kościół wzniesiono w 1458. W 1723 drewnianą świątynię ufundował Jerzy Lubomirski, podkomorzy koronny. Konsekrowano ją w 1725, w 1842 spłonęła. W to miejsce w latach 1842 - 1848, dzięki staraniom ks. Jana Bałuszyńskiego i Ignacego Wessela (ówczesnego właściciela Karczmisk), wybudowano obecny kościół, murowany.

           Kościół położony jest na niewielkim wzniesieniu poza wsią, prezbiterium zwrócony na północ. Jest późnoklasycystyczny, murowany z cegły i kamienia, otynkowany, jednonawowy. Nawa ma rzut zbliżony do kwadratu. Prezbiterium jest znacznie węższe, przy nim od wschodu i zachodu dwie zakrystie. Od południa nawę poprzedza także węższa od niej kruchta.

            Fasadę tworzy elewacja kruchty – jednoosiowa, dwukondygnacyjna, ujęta na narożach pilastrami i zwieńczona trójkątnym szczytem. Na osi znajduje się prostokątny otwór wejściowy, ponad nim otwór okienny w kształcie połowy koła, oba w profilowanych obramieniach. Elewacje obiega wokół belkowanie i gzyms kordonowy. Dach nad nawą jest czterospadowy, z wieżyczką na sygnaturkę, nad prezbiterium i kruchtą dwuspadowe, nad zakrystiami pulpitowe, wszystkie kryte blachą.

             Wnętrza nakryte są płaskim stropem. Chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach i dwóch półkolumnach. W kamiennym ołtarzu głównym znajduje się figura Chrystusa Pana Ukrzyżowanego oraz współczesny, ruchomy obraz męczeństwa św. Wawrzyńca autorstwa Z. Adamiaka. W jednym z ołtarzy bocznych umieszczony jest XVIII-wieczny obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem, w srebrnej sukience i z postaciami świętych.

            Do zabytkowych sprzętów liturgicznych należy regencyjna monstrancja (2. ćwierć XVIII wieku) i rokokowy kielich (1770).

            Dzwonnica została wzniesiona być może równocześnie z poprzednim kościołem (około 1723). Jest drewniana, o konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana, na kamiennym podmurowaniu. Ma rzut kwadratu o lekko pochyłych ścianach. Jest dwukondygnacyjna, z arkadowymi otworami w niskiej górnej kondygnacji. W dolnej znajdują się otwory drzwiowe ze zwieraczami. Dach jest namiotowy, pobity gontem.

            Około połowy XIX wieku (za Katalogiem Zabytków…) wzniesiono drewniane, oszalowane budynki plebanii i wikarówki. Plebania w latach 70. XX wieku została przeniesiona do Kazimierza Dolnego i zaadaptowana na pensjonat. Ma rzut prostokąta, jest parterowa (z przystosowanym do mieszkania poddaszem), poprzedzona ganeczkiem wspartym na czterech słupach. Dach jest naczółkowy, kryty gontem (dawniej słomą), wnętrze przekształcone.

źródła:

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. VIII – woj. lubelskie, z. 13 – pow. opolski, Warszawa 1962

Walory przyrodnicze i kulturowe powiatu opolskiego,[tekst T. Buczek i in.], Opole Lubelskie – Lublin 2004

Grafika losowa