Dzisiejsza data:

Kościół i plebania w Sobieszynie tworzą zespół położony na zachodnim krańcu wsi, na wzniesieniu nazywanym kiedyś Górą Modrzewiową.

            W latach 1869 - 1870 Gabriela Kicka wybudowała na Modrzewiowej Górze rodzinną kaplicę grobową (zaprojektował ją Paweł Wójcicki, architekt warszawski). Została tam pochowana, również jej bracia Aleksander i Kajetan. Kajetan, który zmarł w 1878, w testamencie zażyczył sobie, aby kaplicę tę rozbudować w kościół i erygować parafię w Sobieszynie (przeniesioną z Drążgowa). Zapisał na ten cel materiał i pieniądze. W wyniku starań wdowy po Kajetanie, Marii Kickiej, w 1880 przeniesiono parafię, a trzy lata później rozpoczęła się budowa kościoła (ukończona w 1886).

            Kościół skierowany jest prezbiterium na północ, a wybudowana w tym samym czasie plebania - fasadą na południe. Obie budowle zaprojektował Paweł Wójcicki, architekt warszawski. Kościół jest bazyliką na planie krzyża łacińskiego. Jego plan tworzy prostokątne, dwuprzęsłowe prezbiterium (część północna to dawna kaplica grobowa Kickich), dwuprzęsłowy transept, trójnawowy i trójprzęsłowy korpus oraz wieża nieco wysunięta przed lico fasady. Trójkondygnacyjna wieża góruje nad całością (korpus sięga zaledwie do 1/3 jej wysokości). W dwóch pierwszych kondygnacjach jest kwadratowa, w trzeciej przechodzi w ośmiobok nakryty strzelistym, ostrosłupowym hełmem. Do boków wieży dostawione są kwadratowe przedsionki o szerokości naw bocznych. Analogiczne do nich pastoforia z przedsionkami przylegają do bocznych ścian prezbiterium.

            Na zewnątrz kościół jest oskarpowany (ma uskokowe skarpy zwieńczone sterczynami na granicach przęseł oraz skarpy na narożach wieży, transeptu i prezbiterium). Nawy boczne przykryte są dachami pulpitowymi, inne części kościoła dwuspadowymi. wszystkie otwory okienne są ostrołukowe. Drzwi główne znajdują się w przyziemiu wieży, otwór drzwiowy jest prostokątny, zamknięty łukiem dwuramiennym i osadzony w dekoracyjnym, ostrołukowym portalu.

            Na zewnątrz kościół otynkowany jest na gładko (płaszczyzny ścian na szaro, detale architektoniczne - blendy, obramienia okien, wnęki portalowe - na biało). Dekorację elewacji stanowią maswerki wypełniające duże okna w wieży i ścianach szczytowych transeptu (wzór z połączonych motywów cztero- i sześcioliści), drobne pinakle i większe sterczyny, rozetowe płyciny, profilowane gzymsy, wimpergowe szczyty w wieży i opaski nad oknami. W zwieńczeniu ścian najstarszej części kościoła (czyli dawnej kaplicy) biegnie ornamentalny fryz, tworzy go wyprofilowany w tynku pas czworoliści i poniżej niego pas ostrołukowych arkaturek. Tę część kościoła odróżnia także rytm trzech smukłych, ostrołukowych okien, stykających się bokami i tworzących jakby triforium.

            Wnętrze kościoła podzielone jest na nawy grubymi filarami (które opięte są służkami o akantowych głowicach) oraz ostrołukowymi arkadami na impostach. Prezbiterium oddzielone jest od korpusu nawowego ostrołukiem tęczy. Jego pierwsza część (od nawy) ma nieco wyniesioną posadzkę, druga (dawna kaplica) jest niższa, również wydzielona ostrołukową tęczą i jeszcze większym wyniesieniem posadzki. Sklepienia w kościele są krzyżowo-żebrowe na gurtach, w dawnej kaplicy gwiaździste. Wyposażenie kościoła dostosowane jest do charakteru architektury.

            Plebania jest murowana z cegły i otynkowana. Od frontu ma drewniany podcień, dachy pokryte blachą. Wybudowano ją na rzucie nieregularnego prostokąta, bryłę tworzą trzy różnej wielkości, prostokątne budynki, połączone ze sobą, ale przykryte oddzielnymi, dwuspadowymi dachami o różnej wysokości. Część zachodnia ma dwie kondygnacje i ścianę szczytową od frontu (od południa). Dwie pozostałe części są parterowe, ale różnią się wysokością. Neogotycki charakter plebanii jest nikły - tworzą go tylko ostrołukowe płyciny w szczycie części zachodniej oraz dwa uskokowe szczyty z dekoracyjnymi ostrołukami w elewacji zachodniej. Występują w niej też elementy eklektyczne i typowe dla architektury kurortowej.

Źródła:

Jerzy Żywicki, Architektura neogotycka na Lubelszczyźnie, Lublin 1998

Grafika losowa