Dzisiejsza data:

 Wieś położona w powiecie lubelskim, w gminie Wysokie, leży w obrębie Wyniosłości Giełczewskiej, w sąsiedztwie wsi znajdują się źródła rzeki Giełczewki. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 835.

Warto zobaczyć:

           500 m na zachód od wsi znajduje się zbiorowa mogiła około 30 tysięcy żołnierzy armii rosyjskiej poległych w bitwie pod Giełczwią 6–9 września 1914 roku. Kopiec ziemny ma wymiary 20 m na 22 m i wysokość 3 m.

 

mogiła

Zbiorowa mogiła 1914

Historia wsi:

           Założycielem tej miejscowości około roku 1392 był sędzia krasnostawski, Piotr Giełczewski. W roku 1416 właścicielem Giełczwi stał się Wojciech, a w latach 1416-1466 notowany był Pełka z Giełczwi. Przed 1569 rokiem Giełczew w części była własnością Jana Orzechowskiego, po którym w tymże roku dziedziczył syn Stanisław.

           W 1654 podczas wojny z Moskwą oddział kozacki spalił doszczętnie wieś, a mieszkańcy zostali wymordowani. Właścicielką większej części wsi była wówczas Teofila Sobieska, matka króla Jana III Sobieskiego. Król Sobieski przysłał do Giełczwi jeńców tatarskich, którzy osiedlili się w zniszczonej wsi. W zachodniej części wsi Zygmunt Rusiecki wybudował owczarnię i budynki dla służby, w miejscu gdzie później powstał Kajetanów. W 1807 Giełczew wraz z Tarnawką, Wysokiem i Zakrzewem od Józefa Zagórskiego kupił książę Maciej Zagórski. W 1827 było tu 106 domostw z 812 mieszkańcami. W 1865 Giełczew nabył Tomasz Zamoyski, jednocześnie włączając ją do Ordynacji Zamojskiej.

Bitwy pod Giełczwią.

I wojna światowa

          W dniach między 6 a 9 września 1914 roku na polach Giełczwi rozegrała się największa podczas I wojny światowej bitwa na Lubelszczyźnie wojsk austriackich i niemieckich z rosyjskimi. Do bitwy doszło w trakcie wielkiej ofensywy galicyjskiej, w której wzięły udział IV Armia Rosyjska pod dowództwem gen. Ewerta (Korpus Grenadierów, Korpus Gwardii, III Korpus Kaukaski i 82 Dywizja Piechoty) – 150 tysięcy żołnierzy, niemiecka 4 Dywizja Piechoty gen. Webera (z niemieckiego Korpusu Yoyrsha) – 25 tysięcy żołnierzy i 90 tysięcy żołnierzy armii austriackiej – oddziały V Korpusu Austro–Węgierskiego gen. Paula Puhallo von Brlog (ze składu I Armii Austro–Węgierskiej gen. Victora Dankla), oddziały V Korpusu Austriackiego (36 Brygada Landsturmu) i austriacka 37 Dywizja Piechoty gen. Adriana Wiebera.

           6 IX armia rosyjska zajęła linię Pawło–Bychawa–Giełczew. 7 IX wojska rosyjskie rozpoczęły atak na odcinku Romanów-Tarnawka. Wojska austriacko-niemieckie odrzuciły część korpusu grenadierów i 82 dywizję piechoty, biorąc około tysiąca jeńców. 8 września armia rosyjską podjęła natarcie na odcinku Pawłów-Dąbrówka. Oddziały gwardii i III korpusu kaukaskiego zajęły Wysokie i Dragany, a 2 pułki piechoty gwardii zajęły wzgórze w rejonie Tarnawki, odrzucając IV dywizję piechoty niemieckiej i zdobywając 30 dział. 9 września doszło do przeciwnatarcia niemieckiego siłami IV i III dywizji piechoty, które odbiły wzgórze, ale załamała się obrona na odcinku V korpusu austriackiego. W tej sytuacji korpus Yoyshra wycofał się. Rosjanie w ataku na bagnety zmusili Austriaków do wycofania się, biorąc ponad 5 tysięcy jeńców. Walki te zadecydowały o odwrocie armii austriackiej za San. Zabitych po stronie rosyjskiej było około 30 tysięcy, po stronie austriackiej - około 25 tysięcy.

            Austriaków i Niemców pochowano na polach Tarnawki, ale bez usypania pamiątkowego kopca.

II wojna światowa

           7 września 1939 roku w bitwie pod Giełczwią zginęło z rąk najeźdźców hitlerowskich 26 polskich żołnierzy. Zostali oni pochowani na cmentarzu parafialnym w Wysokiem.

Według: Gmina Wysokie folder turystyczny

Grafika losowa