Kościół pod wezwaniem św. św. Piotra i Pawła w Terebiniu
Dawna parafialna cerkiew greckokatolicka św. Eliasza Proroka w Terebiniu została wzniesiona być może w XVII wielu, znacznie przekształcona lub na nowo wzniesiona w XIX wieku (według publikacji Drewniane budownictwo sakralne… – zbudowana na miejscu poprzedniej w 1779). Około 1875 przejęli ją prawosławni, wtedy zmieniono dawne wieżyczki, zapewne barokowe na obecne, z cebulkowatymi hełmami. W okresie międzywojennym świątynia była użytkowana jako rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli. W 1950 została przekazana parafii w Werbkowicach, od 1990 stanowi kościół parafialny w Terebiniu.
Była kilkakrotnie remontowana, między innymi w 1875, 1950, 1979, 1982 i w latach 2001 - 2003 – przeprowadzono wtedy generalny remont połączony z translokacją świątyni i jej rozbudową.
Kościół jest orientowany, drewniany o konstrukcji zrębowej, na ceglanym podmurowaniu, na zewnątrz i wewnątrz oszalowany. Pierwotnie w rzucie trójdzielny, z prezbiterium zbliżonym do kwadratu, zamkniętym trójbocznie (od północy czworoboczna zakrystia), szerszą, zbliżoną do kwadratu nawą oraz kwadratowym babińcem. Podczas ostatniego remontu został rozbudowany o drugą, symetryczną zakrystię (od południa) i niższe od nawy głównej nawy boczne. Przy babińcu nowy ganek wsparty na dwóch słupach.
Na zewnątrz zrąb nawy głównej jest nieco wyższy od zrębu babińca i prezbiterium. Nakryta jest ona wspartą na ośmiobocznym tamburze ośmiopołaciową kopułą. Kopułę wieńczy bogato dekorowana pseudolatarnia z cebulastą kopułką. Nad dwuspadowymi dachami prezbiterium i babińca wznoszą się wieżyczki z cebulastymi kopułkami, nieco mniejszymi niż nad nawą.
Dawniej na zewnątrz, w dolnej części elewacje nawy oraz babińca od północy i południa obiegał wydatny daszek okapowy wsparty na belkach zrębu. Po przekształceniach budynku zmienił się on w zadaszenie obejmujące dookoła babiniec (tutaj, wsparte na sześciu słupach, tworzy rodzaj ganku, który zastąpił wcześniejszy, wsparty na dwóch słupach), nawy boczne oraz zakrystie, nad którymi przechodzi w nieco wyższe daszki trójspadowe. Kopuła, wszystkie dachy i wieżyczki kryte są blachą.
Wewnątrz nawa główna nakryta jest pozornym, ośmiopołaciowym sklepieniem kopulastym, pozostałe pomieszczenia stropami. Prezbiterium oddziela od nawy głównej półkolista tęcza, nawę główną od bocznych arkady wsparte na czworobocznych słupach. Chór muzyczny w nawie wsparty jest na dwóch słupach.
źródła:
-
Drewniane budownictwo sakralne – powiat Tomaszów Lubelski, powiat Hrubieszów, Lublin 2008
-
Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII – woj. lubelskie, z. 6 – powiat hrubieszowski, Warszawa 1964