Dzisiejsza data:

Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Łańcuchowie

Pierwsza wzmianka o kościele w Łańcuchowie pochodzi z 1429

           Parafia została erygowana pomiędzy 1374 a 1429 (według J. Żabickiego zapewne w końcu XIV wieku), wówczas kościół nosił wezwanie św. Wojciecha. W latach 1550 – 1638 był opanowany przez protestantów. Kolejny, drewniany wybudowano około 1675. W latach 1812 – 1817 na jego miejscu został wzniesiony obecny, murowany. Ufundowali go Józef, starosta depułtycki i jego żona Anna Suffczyńscy. W 1902 kościół został odrestaurowany i nieco przekształcony (między innymi neogotyckie detale).

           Jest on murowany z cegły i otynkowany, barokowo-klasycystyczny z elementami neogotyckimi, frontem zwrócony na wschód. W rzucie salowy (prostokąt ze ściętymi narożnikami zachodnimi), z niewyodrębnionym na zewnątrz prezbiterium. Od południa do części prezbiterialnej przylega niewielka, prostokątna zakrystia również o ściętych narożach, z przedsionkiem. Od wschodu jest niewielka kruchta.

           Elewacje mają podziały ramowe. Fasadę wieńczy trójkątny szczyt schodkowo-sterczynowy z wieżyczką na sygnaturkę. Na tle szczytu silnie zaznacza się trójkątny przyczółek ożywiony fryzem arkadkowym. Kruchta także zwieńczona jest schodkowym szczytem z trójkątnym przyczółkiem. Wejście główne ujęte półkolistą, głęboką, profilowaną arkadą. Otwory okienne zamknięte są łukiem półkolistym. Ponad przedsionkiem oraz w ściętych ścianach zachodnich znajdują się oculusy. Dach nad korpusem jest dwuspadowy, od zachodu zakończony trójpołaciowo, z wieżyczką na sygnaturkę, kryty blachą.

           Wewnątrz ściany mają podziały lizenowe, część prezbiterialną wyodrębniono przyściennymi filarami. Całość nakryta jest stropem na jednym poziomie. Murowany chór muzyczny wsparty na trzech arkadach. Ściany pokrywa polichromia z lat 1944 – 1945, autorstwa Stanisława Teisseyre'a, Józefy Wnukowej i Jerzego Wolffa.

           Ołtarz główny, ujęty dwiema parami kolumn ma charakter późnobarokowy (1. połowa XIX wieku). Po jego bokach, na ścianie prezbiterium zawieszone są późnobarokowe rzeźby Abrahama i św. Floriana (XVIII wiek) stojące na rokokowych konsolach. Cztery ołtarze boczne są analogiczne, murowane, klasycystyczne (zapewne z około 1817), ujęte kanelowanymi pilastrami i z przerwanymi szczytami. W jednym znajduje się krucyfiks o charakterze późnobarokowym (XIX wiek), w pozostałych obrazy: Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem (późnobarokowy – XVIII wiek, w nowszych sukienkach i koronach), św. Józefa (1. ćwierć XIX wieku, z sygnaturą Ignacego Święckiego) oraz św. Stanisława Kostki otrzymującego Dzieciątko od Matki Boskiej (XVIII – XIX wiek).

           Ambona (XIX wiek) i chrzcielnica (1. połowa XIX wieku) są klasycystyczne. W kościele znajduje się obraz Głowa św. Jana Chrzciciela na misie (2. połowa XVIII wieku), w rokokowej ramie. Oprócz tego ludowa rzeźba Chrystusa upadającego pod krzyżem (XVIII wiek), dwa ludowe krucyfiksy z XIX wieku, XIX-wieczna płaskorzeźba z przedstawieniem Wiary, Nadziei i Miłości (być może import włoski), w rokokowej ramce. Feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i Chrztu Chrystusa pochodzi zapewne 1 połowy XIX wieku. Do zabytkowego wyposażenia liturgicznego należy między innymi kielich z 1692, ufundowany przez Jana Węglińskiego oraz ornaty z XVII – XIX wieku.

           Otoczenie kościoła jest mu współczesne. Cmentarz przykościelny ogrodzony jest ceglanym i otynkowanym murem, zamkniętym od zachodu półkoliście. Od frontu na osi kościoła znajduje się w nim słupowa bramka. We wschodnich narożach cmentarza stoją dwie dzwonnice – murowane z cegły i otynkowane, kwadratowe, dwukondygnacyjne. Ich elewacje mają podziały ramowe, w górnej kondygnacji są koliste otwory okienne, w opaskach. Dzwonnice nakryte są daszkami czterospadowymi, kopulastymi, krytymi blachą.

                                                                     Opracowała Marta Goździk

Źródła:

Katalog zabytków sztuki w Polsce, T.VIII, z. 10 – powiat lubelski, Warszawa 1967

J. Żabicki, Leksykon zabytków architektury Lubelszczyzny i Podkarpacia, Warszawa 2013

Grafika losowa