Janów Lubelski i Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej

           Janów Lubelski to malownicze miasteczko położone w sercu Lubelszczyzny, w którym kryje się wyjątkowe miejsce duchowe i architektoniczne – Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej. Obiekt ten przyciąga pielgrzymów oraz miłośników historii i sztuki sakralnej, oferując niezwykłe doświadczenia duchowe i estetyczne 

Historia Sanktuarium – od objawień po czasy współczesne

           Początki sanktuarium sięgają XVII wieku. 2 listopada 1645 roku Wojciech Boski, bednarz z pobliskiej Rudy, podczas porannej drogi na nabożeństwo ujrzał postać Matki Bożej trzymającej dwie zapalone świece. Według jego relacji Maryja chciała, aby w tym miejscu oddawano cześć Bogu i pamiętano o jej obecności, wznosząc kaplicę i kościół. Informacja o objawieniu szybko rozeszła się po okolicy, a kolejne świadectwa, np. rybaków, którzy mieli widzieć procesję aniołów, umocniły wiarę mieszkańców. Na miejscu objawień dość szybko ustawiono figurę, przy której zaczęły się gromadzić ludzie, odmawiający modlitwy. W 1647 roku powstała pierwsza drewniana kaplica, a w jej ołtarzu umieszczono obraz Matki Bożej Łaskawej, który został podarowany przez rodzinę Zamoyskich. W 1660 roku opiekę nad tym miejscem przejęli Dominikanie i szybko przekształcili je w jeden z najważniejszych ośrodków kultu maryjnego w regionie. W 1694 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła – prace podzielone na etapy trwały ponad siedemdziesiąt lat. Projektantem świątyni był Michał Link, inżynier, który odpowiadał również za budowę twierdzy zamojskiej. Dzięki temu kościół zyskał imponującą formę, która zachwyca do dziś.

           Sanktuarium przetrwało liczne trudności, takie jak usunięcie zakonu dominikanów przez władze carskie w XIX wieku, czy bombardowanie w 1939 roku, co zostało uznane za kolejny cud w tym miejscu.

Architektura świątyni

           Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Janowie Lubelskim to doskonały przykład barokowej architektury znanej z przepychu i licznych zdobień. Kościół i przyległy klasztor były wielokrotnie rozbudowywane oraz przebudowywane, ale trójnawowy kościół zachował swój bazylikowy charakter.  Fasada zdobiona licznymi gzymsami i pilastrami zwieńczona jest dwoma wieżami i monumentalnym frontonem, na którym umieszczono obraz Matki Bożej. Główne wejście prowadzi przez kruchtę, której kopuła z latarnią tworzy wrażenie przestronności i świetlistości.

           Wnętrze wypełniają jasne, bogato zdobione ołtarze w stylu rokoko, przedstawiające sceny z życia świętych. Szczególne wrażenie robi ołtarz główny wykonany z drewna i ozdobiony rzeźbami świętych oraz aniołów, w którym centralne miejsce zajmuje cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem – wierni mogą składać przed nim prośby, a następnie zapisywać je na karteczkach i umieszczać w puszce, znajdującej się w kruchcie. Cudowny obraz zasłaniany jest drugim obrazem przedstawiającym świętych Piotra i Pawła przekazujących księgę św. Dominikowi.

           W kościele jest aż 10 ołtarzy bocznych o niepowtarzalnej symbolice. Ołtarz św. Jana Chrzciciela przedstawia scenę chrztu w Jordanie, a ołtarz Chrystusa Ukrzyżowanego pokazuje postać Zbawiciela otoczoną figurami Maryi i św. Jana Ewangelisty. Wszystkie ołtarze są bogato zdobione rzeźbami apostołów i męczenników, dopełniając majestatycznego wystroju. Na uwagę zasługują także rokokowa ambona oraz zabytkowe organy z 1913 roku, które do dziś zachwycają oryginalnym brzmieniem podczas licznych uroczystości i koncertów.

Kaplica Zjawienia i Plac Różańcowy

           W pobliżu kościoła znajduje się Kaplica Zjawienia (kaplica pw. Objawienia Najświętszej Marii Panny) zbudowana w miejscu pierwszych objawień. To niewielka, ale niezwykle ważna część kompleksu, z zabytkową rzeźbą Matki Bożej i źródełkiem, bijącym pod posadzką, którego woda ma podobno cudowne właściwości. Pielgrzymi mogą czerpać wodę ze źródełka od kwietnia do listopada.

           Plac Różańcowy to kolejne ważne miejsce dla pielgrzymów, ale został on wykonany współcześnie. To skwer znajdujący się za Kaplicą, na którym z ozdobnych krzewów stworzony jest imponujący różaniec, rozpoczynający się od krzyża wykonanego z kwiatów i ozdobiony rzeźbami przedstawiającymi tajemnice różańcowe. Na placu znajduje się także pomnik Jana Pawła II. Miejsce zachęca do refleksji, modlitwy i odpoczynku, oferując ciszę i wspaniałe widoki.

Muzeum i otoczenie Sanktuarium

             Dawne pomieszczenia klasztorne przylegające do kościoła mieszczą dziś Muzeum Sanktuaryjne, w którym umieszczono zgromadzone zbiory. Znajdują się tu zabytkowe ornaty, pięknie zdobione relikwiarze, rękopisy oraz liczne naczynia liturgiczne. Jednak największą uwagę przyciągają XVIII-wieczne obrazy, przedstawiające sceny z życia św. Dominika i św. Jacka. W muzeum zobaczyć można również inne przedmioty związane z liturgią, które przybliżają turystom codzienne życie zakonników w dawnych czasach.

           Tuż obok kościoła zlokalizowana jest dzwonnica z XVIII wieku. W czasach jej powstawania proces odlewania dzwonów był ważnym wydarzeniem religijnym i społecznym – wierni modlili się, a do odlewu wrzucali monety. Dziś dzwony sterowane są elektronicznie i wciąż  są wykorzystywane podczas uroczystości. Wspaniałym zwieńczeniem kompleksu są historyczne mury oraz malowniczy dziedziniec, które tworzą atmosferę sprzyjającą zadumie.

Janów Lubelski – więcej niż Sanktuarium

           Odwiedzając Janów Lubelski, warto poświęcić czas na odkrywanie innych atrakcji regionu. Miasto stanowi doskonały punkt wypadowy do zwiedzania Lasów Janowskich, oferujących liczne ścieżki rowerowe i spacerowe, które pozwalają na bliski kontakt z przyrodą. W miasteczku znajdują się zabytkowe kamienice, które można podziwiać, spacerując po klimatycznych uliczkach i rynku starego miasta. Warto odwiedzić również Muzeum Regionalne oraz Muzeum Fotografii, które pozwalają lepiej poznać dziedzictwo kulturowe regionu. Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą skorzystać z atrakcji Zalewu Janowskiego oraz Parku Rekreacji, gdzie czekają różnorodne formy rozrywki, a po całym dniu zwiedzania warto spróbować tradycyjnych dań Lubelszczyzny serwowanych w lokalnych restauracjach.

Kalendarium wydarzeń

Codzienne nabożeństwa

Msze święte w dni powszednie:

6:30, 8:00, 18:00

Różaniec:

Codziennie o godz. 17:30

Spowiedź:

Codziennie podczas Mszy św.

Msza w intencji pielgrzymów:

Każdy czwartek o godz. 12

Odczytywanie próśb składanych przed Cudownym Obrazem:

Każda sobota o godz. 17.30

Niedziele i święta

Msze święte:

7:00, 9:00, 10:30, 12:00, 15:30 (oprócz wakacji), 18:00

Nieszpory:

O godz. 17:30

Nabożeństwa okresowe

Maj i czerwiec:

Nabożeństwo do Matki Bożej i Serca Pana Jezusa – codziennie o godz. 17:30

Wielki Post:

Droga Krzyżowa w piątki:

16:00 – dla dzieci

17:30 – dla dorosłych

Wieczernik Maryjny:

W I sobotę miesiąca o godz. 17:30

Odpusty

24 czerwca: Św. Jana

29 czerwca: Św. Apostołów Piotra i Pawła

8 września: Narodzenie NMP

Kancelaria parafialna

Dyżur księdza:

Codziennie (oprócz niedziel i świąt) w godz. 8:30 – 10:00 oraz 16:00 – 18:00

Klasztor (zaświadczenia, metryki):

Poniedziałek, wtorek, środa – godz. 10:00 – 12:00

Czwartek, piątek, sobota – godz. 10:00 – 12:00 oraz 16:30 – 17:30

II i IV niedziela miesiąca – godz. 11:30 – 12:30

Muzeum Parafialne

Otwarte na prośbę zwiedzających lub po wcześniejszym zgłoszeniu grupy w kancelarii.

Bibliografia

http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl/ [dostęp 2024-11-08]

https://www.janowlubelski.pl/wizytowki/sanktuarium-matki-bozej-laskawej-rozancowej [dostęp 2024-11-08]

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_R%C3%B3%C5%BCa%C5%84cowej_%C5%81askawej_w_Janowie_Lubelskim [dostęp 2024-11-08]