Dzisiejsza data:

Pałac w Bystrzycy

           Dobra, w których leżała Bystrzyca, należały najpierw do Kijańskich (istniał tu już w roku 1531 folwark wraz z młynem), potem w 1638 roku ziemie nabywa Daniel Jeło-Maliński, który wznosi na miejscu dawnego założenia nowy dwór modrzewiowy, a od 1727 aż do II wojny światowej dobra Bystrzycy należą do Rojewskich. Ci ostatni w 1791 wybudowali w Bystrzycy pałac - nad brzegiem rzeki Bystrzycy, w miejscu drewnianego dworu obronnego z XVI wieku. Został on przekształcony na przełomie XIX/XX wieku.

            Po II wojnie światowej pałac przejęło kuratorium oświaty w Lublinie i utworzyło w nim Dom Dziecka, a w 1976 Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. W trakcie remontu budynku zniknął zabytkowy wystrój i wyposażenie - sztukaterie, kolumny w salonie, lustra. Wprowadzono nowe podziały pomieszczeń, oranżerię połączono z głównym budynkiem.

            Pałac jest położony malowniczo na urwistej krawędzi wzgórza. Jest klasycystyczny, założony na planie prostokąta, piętrowy. Trzynastoosiową elewację frontową zdobi wielkoporządkowy portyk o czterech kolumnach jońskich, zwieńczony trójkątnym frontonem. Od frontu jest także kolisty podjazd i klomb. Tylną elewację pałacu urozmaica ryzalit. Przyziemie budynku jest boniowane. Przybudówkę przylegającą od wschodu wzniesiono w latach 60-tych XX wieku. W 2010 w podziemiach pałacu odkryto lochy - pozostałości po zamku obronnym (?).

            Wokół pałacu zachowały się pozostałości parku krajobrazowego założonego w XVIII wieku - około 130 klonów, lip, grabów. W 2. połowie XIX wieku na klombie przed pałacem ówczesny właściciel posadził jesion płaczący, aby upamiętnić narodziny córki - rośnie on do dziś.

            Z budynków gospodarczych zachowały się stajnia i obora z 2. połowy XIX wieku, murowany czworak z 1909, spichlerz z 1. połowy XIX wieku, suszarnia chmielu i pozostałości browaru z 2. połowy XIX wieku.

źródła:

1. Z. Lipski, Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie Lubelszczyzny, Cz. 3 - powiaty: chełmski, krasnostawski, lubelski, świdnicki, Dęblin 2011

2. J. Żabicki, Leksykon zabytków architektury Lubelszczyzny i Podkarpacia, Warszawa 2013

 

Grafika losowa