Dzisiejsza data:

(łacina Lublinum, Jidysz לובלין, litewski Liublinas, rosyjski Люблин) – miasto na prawach powiatu, stolica województwa lubelskiego. Położone na Wyżynie Lubelskiej nad rzeką Bystrzycą, historycznie w Małopolsce.

Warto zobaczyć:

STARE MIASTO

Stary ratusz, zwany Trybunałem, obecnie klasycystyczny (budowany od końca XIV wieku), przebudowywany (XVI, XVII i XVIII wiek), Muzeum Ratusza i Trybunału Koronnego  – dawniej najwyższy sąd apelacyjny Korony Królestwa Polskiego I Rzeczypospolitej dla spraw prawa ziemskiego, czyli szlacheckiego na Małopolskę

Dawny Teatr Stary (dawniej zwany Zimowym), klasycystyczny (1822), przebudowany (1844) – najstarszy tego typu obiekt teatralny w Polsce. Początkowo mieściły się w nim lubelska scena dramatyczna i operowa, a w XX wieku także kino

Fragmenty dawnych fortyfikacji miejskich (połowa XIV wieku):

mury obronne z Basztą Gotycką, zwaną także Basztą Półokrągłą

Brama Krakowska (XIV wiek)  – strzegąca dostępu do Starego Miasta, zbudowana w stylu gotyckim, w XVIII wieku nadano jej rys barokowy

Brama Grodzka, zwana też Żydowską (1342) – brama miejska prowadząca z zamku na Stare Miasto, wybudowana po zezwoleniu Kazimierza Wielkiego

Zespół zamkowy:

Zamek, pierwotnie gotycki (połowa XIIV wieku), przebudowany na renesansowy (2 połowa XVI wieku), zniszczony (XVII i XVIII wiek). Na jego miejscu (w latach 1824 - 1826) neogotyckie więzienie

Wieża (XIII wiek), donżon – jedna z najstarszych budowli na Lubelszczyźnie

Kaplica Świętej Trójcy, gotycka (wystawiona przed rokiem 1327), przebudowana (1395 – 1418)

Zespół klasztorny jezuitów, fundowany w 1582 roku:

kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty – największy kościół w Lublinie, pełniący funkcję kościoła archikatedralnego archidiecezji lubelskiej, perła baroku na Lubelszczyźnie, pokryta iluzjonistycznymi freskami autorstwa nadwornego malarza Augusta III Sasa, Józefa Meiera

Szkoła przy ul. Jezuickiej (1609 – 1625)

Kolegium jezuickie, barokowe (1632 – 1701)

Wieża Trynitarska (1693 – 1699), przebudowana na neogotycką (1819 – 1821) – najwyższy zabytkowy punkt wysokościowy Lublina – z platformy widokowej, na wysokości 40 metrów roztacza się rozległa panorama miasta

Zespół podominikański:

Kościół św. Stanisława Biskupa, pierwotnie późnogotycki (1575), rozbudowany (1615 – 1668), świątynię otacza jedenaście kaplic

Kaplica Firlejów (1 połowa XVII wieku)

Barokowy klasztor (1635 – 1670) z dwoma wirydarzami, przebudowywany (XIX i początek XX wieku) mieszczący m.in. wspartą na jednym filarze „Salę Unii” – dawny refektarz klasztorny, według podań, w roku 1569 w sali tej podpisano akt unii lubelskiej

Zespół dawnego kościoła farnego:

fundamenty kościoła św. Michała – nieistniejącego obecnie kościoła farnego, najprawdopodobniej pierwszej murowanej świątyni we wschodniej Polsce. Budowla była najstarszym gotyckim kościołem Lublina, jednak z powodu zniszczeń po pożarze została rozebrana w roku 1846. W 2002 roku dokonano zagospodarowania placu Po Farze, wyeksponowano fundamenty kościoła, wmontowano w nie oświetlenie, położono kostkę i wykonano mury z wapienia

Dom mansjonarski – XV-wieczny zabytek w zespole dawnego kościoła farnego, pierwotnie baszta w murach miejskich, a po powołaniu w XVI wieku mansjonarzy, przebudowana na kamienicę mieszkalną

Plebania, obecnie dom kultury

Zespół kościoła św. Wojciecha:

Kościół św. Wojciecha

Szpital św. Łazarza

Zespół klasztorny jezuitów:

Kościół św. Piotra Apostoła

Klasztor

Sobór Przemienienia Pańskiego:

Cerkiew parafii Przemienienia Pańskiego

Cmentarz cerkiewny i ogrodzenie z bramkami

Kamienice staromiejskie, między innymi:

Kamienica Klonowica, Rynek 2 – jej fasadę zdobią sgraffitowe medaliony z wyobrażeniami znanych osób związanych z Lublinem: Sebastiana Klonowica, Biernata z Lublina, zmarłego w Lublinie Jana Kochanowskiego oraz Wincentego Pola

Kamienica Chociszewska, Rynek 6 – rozpoczyna tak zwaną „stronę Lubomelskich” Starego Miasta

Kamienica Lubomelskich, Rynek 8 – z zachowanym renesansowym portalem oznaczonym datą 1540 i cennymi polichromiami o tematyce świeckiej. Jej fasada ma bardzo specyficzny czerwony odcień. U szczytu budowli znajduje się wmurowana w fasadę attyka renesansowa. W piwnicy budynku zachowały się renesansowe malowidła w Winiarni pod Fortuną

Kamienica Pod Lwami, Rynek 9 – renesansowa kamienica, której właścicielem był pierwotnie Jerzy Organista. Jej gzyms zdobią trzy kute w kamieniu lwy.

Kamienica Konopniców, Rynek 12 – jako jedna z nielicznych zachowała oryginalną fasadę pokrytą świeckimi malowidłami.

Kamienica Muzyków, Rynek 16 – pierwotnie była własnością Stanisława Mężyka, rajcy lubelskiego. Ze względu na dekorację zyskała nazwę kamienicy Muzyków, gdyż zdobi ją fryz z postaciami grajków, poświęcony Janowi z Lublina

Kamienica Wieniawskich, Rynek 17 – mieszkał w niej Tadeusz Wieniawski, ojciec skrzypka i kompozytora – Henryka Wieniawskiego

Kamienice: Grodzka 5 i 5a – na parterze kamienic znajduje się Muzeum Aptekarstwa. Kiedyś stanowiły odrębną własność, od XVII wieku należały do rodziny lubelskich aptekarzy – Lewickich, wobec czego zostały połączone jedną klatką schodową

Kamienica, Grodzka 11 – powstała na początku XVII wieku jako plebania kościoła farnego. Po wyburzeniu fary została przejęta przez Skarb Państwowy w 1870 roku i przekazana gminie żydowskiej jako przytułek dla ubogich

Kamienica, Grodzka 23 – znajduje się na skraju Starego Miasta od strony południowo-zachodniej na pochyłości skarpy, tuż za dawnym murem obronnym przy Bramie Grodzkiej. Powstała w XVII wieku jako budynek drewniany, a w 1784 roku architekt Jan Tobiasz Heinze pobudował kamienicę murowaną. Obecnie w kamienicy mieści się kawiarnia, galeria i hotelik Bramma Café

Mansjonaria, Archidiakońska 9 – pierwotnie baszta w murach miejskich, z furtą prowadzącą z zamku do kościoła farnego. Po powołaniu w XVI wieku grupy mansjonarzy przebudowano basztę na kamienicę mieszkalną

 Kamienica, Złota 4 – jej fasada składa się ze złotych fresków, a kończąca budowlę attyka barokowa została wmurowana w gmach i zlewa się z malowidłami. Posiada dwie bramy, z czym wiąże się znana lubelska legenda o starym złotniku i jego pięknej córce

Kamienica, Złota 3 – siedziba Muzeum Literackiego im. J. Czechowicza, będącego filią Muzeum Lubelskiego. Budynek współgra z otaczającymi go barokowymi kamienicami, choć sam jest wzniesiony w stylu klasycystycznym

Brama Rybna – XV-wieczna brama zrekonstruowana całkowicie po II wojnie światowej. Należała niegdyś do właścicieli kamienic Rynek 5 i Grodzka 2, z którymi sąsiaduje, prowadzi do Placu Rybnego

Kamienica Bractwa Różańcowego, Rybna 3

Pałac Pawęczkowskich, Rybna 10 – powstały w pierwszej połowie XIX wieku w wyniku przebudowy nieukończonego kościoła i klasztoru trynitarzy, którzy przenieśli się do opuszczonych budynków pojezuickich

Pałace Na Korcach (obecnie ul. Królewska):

Zespół pałacu biskupiego, ul. Królewska 11. Kompleks składa się z dwóch budynków połączonych ze sobą kaplicą. Jeden z nich jest siedzibą Kurii Metropolitarnej, w drugim rezyduje arcybiskup. Powstał jako rezydencja szlachecka, a w ręce kurii biskupiej, wraz z sąsiednim pałacem Konsystorskim, dostał się w 2. połowie XIX wieku

W skład zespołu pałacowego wchodzą:

- pałac Łańcuchowskich, obecnie biskupi, pierwotnie barokowy (2 połowa XVIII wieku), przebudowany (1845 i 1988 – 1989)

- pałac konsystorski, (XVIII wiek), przebudowany (1852)

- kaplica

- ogrodzenie

- ogród

Pałac Jabłonowskich-Sapiehów

Pałac Pociejów, ul. Królewska 17 – obecnie siedziba Izby Drukarstwa

 

ŚRÓDMIEŚCIE

Kościół Świętego Ducha, dawny szpitalny, gotycki (1419), przebudowany (XVI wiek i 1602 – 1608) w stylu manierystycznym, rozbudowany (1733) w stylu barokowym, obecnie barokowy

Zespół pomisjonarski:

- kościół Przemienienia Pańskiego, późnobarokowy (1719 – 1736)

- klasztor (dawny dwór Lubienieckich, 1 połowa XVII wieku), przebudowywany i rozbudowywany (XVIII wiek i początek XX wieku)

Zespół pobernardyński:

- kościół Nawiedzenia św. Pawła, wczesnobarokowy (1602 – 1630), zbudowany z wykorzystaniem murów kościoła późnogotyckiego (XV wiek), przebudowywany (1872, 1903)

- klasztor (2 połowa XVI wieku), rozbudowany w stylu barokowym (1607, 1749 – 1795, oraz w XIX wieku)

Zespół bernardynów, obecnie jezuitów:

- kościół św. Piotra Apostoła, barokowy (1636 – 1658), odbudowany i rozbudowany (1769 – 1677)

- klasztor barokowy (1636 – 1658, 1669 – 1681), odbudowany (1768 – 1770), częściowo rozebrany (XIX i początek XX wieku)

Zespół dawnych karmelitanek bosych, obecnie karmelitów bosych:

- kościół św. Józefa Oblubieńca NMP, wczesnobarokowy (1635 – 1644), przebudowany (1903)

- klasztor (1612 – 1623), dawny dwór Leszczyńskich, przebudowany (1635 – 1644), remontowany (1984 – 1989)

Zespół dawnych karmelitanek bosych, obecnie szarytek:

- kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, barokowy (1646 – 1721), remontowany (1984 – 1982)

- klasztor (połowa XVII wieku)

Zespół pobrygidkowski:

- kościół Wniebowzięcia NMP, gotycki, z elementami manierystycznymi (około 1412 – 1426), przebudowany (1550), rozbudowany (1589 – 1630) - więcej ...

- klasztor późnorenesansowy (1589 – 1630), wielokrotnie remontowany

Zespół dawnych wizytek:

- kościół Najświętszego Serca i Nawiedzenia NMP, późnobarokowy (1730 – 1752), przebudowany (1836 – 1839 oraz XX wiek)

- klasztor (1731 – 1734), rozbudowany (1749 – 1751), przebudowany (XIX i XX wiek)

Dawna cerkiew, obecnie kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, eklektyczny (1904 – 1906), przebudowany (1926 – 1932)

Kościół Ewangelicko-Augsburski Świętej Trójcy, klasycystyczny (1785 – 1788), rozbudowywany (XIX wiek)

Nowy Ratusz, klasycystyczny (1827 – 1828), zbudowany z wykorzystaniem murów kościoła (początek XVII wieku)

Teatr im. Juliusza Osterwy, neorenesansowy (1884 – 1886)

Biblioteka im. Hieronima Łopacińskiego, modernistyczna (1935 – 1938)

Katolicki Uniwersytet Lubelski (1921 – 1930), z wykorzystaniem murów klasztoru dominikanów (początek XVII wieku)

Kościół św. Krzyża, z wykorzystaniem murów klasztoru dominikanów (XVII wiek)

Plac Litewski – ukształtowanie placu z zabudową (m.in. pomnik Unii Lubelskiej)

Plac Władysława Łokietka

Park miejski „Ogród Saski” z neogotyckim „domkiem odźwiernego” i kapliczką

Domek Kata – szubienica miejska

Pałac Czartoryskich (2 połowa XVII wieku), przebudowany (XVIII wiek), odbudowany (1944 – 1952)

Pałac Lubomirskich, pierwotnie barokowy (1683), przebudowany w stylu klasycystycznym (1823 – 1824), rozbudowany (2 połowa XIX wieku)

Pałac Parysów

Pałac Potockich, barokowy (1716 – 1734), rozbudowany (1798 – 1800)

Pałac Sobieskich, obecnie Politechnika Lubelska (2 połowa XVI wieku), przebudowany (połowa XVII wieku), rozbudowany (1884)

Pałac Tarłów

Dwór Gorajskich

Grand Hotel Lublinianka, czyli dawny dom Kasy Przemysłowców Lubelskich

Hotel Europa

Siedziba Sądu Okręgowego, dawny gmach Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego

Siedziba Sądu Rejonowego

Bank Państwa z oficynami

Resursa Kupiecka

Kamienice przy Krakowskim Przedmieściu

Gmach Rządu Gubernialnego

 

Jeszywas Chachmej Lublin:

synagoga-muzeum

dwuczęściowa mykwa

Zespół cmentarzy miejskich przy ul. Lipowej (1795):

- cmentarz rzymsko - katolicki

- cmentarz prawosławny

- cmentarz ewangelicko-augsburski

- cmentarz wojskowy

- ogrodzenie z 4 bramami

- cerkiew cmentarna

Wzgórze Czwartek:

- Kościół św. Mikołaja

- Dzwonnica

- Cmentarz przykościelny

 

KALINOWSZCZYZNA

Stary cmentarz żydowski

Zespół klasztorny franciszkanów, ob. salezjanów:

- kościół Matki Bożej Anielskiej

- klasztor

Zespół klasztoru augustianów:

- kościół św. Agnieszki

- klasztor

- dzwonnica

- studnia drewniana

- figura Matki Bożej na kolumnie

- cmentarz przykościelny

Dwór - muzeum Wincentego Pola

Czerwona Karczma „Budzyń”

Dawny niemiecki obóz koncentracyjny na Majdanku, obecnie muzeum:

- pomnik Walki i Męczeństwa

- mauzoleum

Wieża ciśnień przy Alejach Racławickich

Most na Bystrzycy

 

ABRAMOWICE

Dwór (XVIII/XIX wiek), przebudowany (1946 i 1974)

 

ABRAMOWICE KOŚCIELNE

Barokowy kościół św. Jakuba Apostoła (1786 – 1796, rozbudowany początek XX wieku)

Plebania barokowa (1 połowa XVIII wieku)

 

GŁUSK

Ratusz (koniec XVII lub początek XVIII wieku), barokowy, murowany

Pozostałości zabudowy (1 połowa XIX wieku)

 

JAKUBOWICE MUROWANE

Pałac Szeptyckich (1803), zbudowany z wykorzystaniem murów renesansowego dworu Tęczyńskich (XVI/XVII wiek), przekształcony (1920), odbudowany (1985)

 

SŁAWIN

Muzeum Wsi Lubelskiej – skansen architektury drewnianej, ul. Warszawska

Ogród Botaniczny

 

ZEMBORZYCE KOŚCIELNE

Neogotycki kościół św. Marcina (1906 – 1910) - więcej ...

więcej o Lublinie....

Grafika losowa