Wieś położona w powiecie lubelskim, w gminie Bełżyce.
Pierwsza wzmianka o wsi (Mathcin, Maczczin) jako własności Stefana oraz Sobiesława herbu Dębno pochodzi z 1409 roku. W 1588 dziedzicem Matczyna był Maciej Matczyński, następnie na przełomie XVI/XVII wieku dobra matczyńskie objął Krzysztof Ziemecki, który wybudował tu w 1605 kościół rzymskokatolicki oraz dom schronienia dla starców i kalek.
W połowie XVIII wieku właścicielami Matczyna byli Andrzej Tarło, a później Piotr i Stanisław Poniatowscy. W 1862 właścicielem został Alexy Ligowski (1814 - 1896). Ostatnim właścicielem dóbr Matczyńskich był Wacław Jan Ligowski (1890-1978).
Od 1917 do 1944, w majątku o powierzchni 353 ha, hodował znane w kraju stado koni pół krwi angielskiej. Rozbudował znacznie gospodarstwo - założył system stawów rybnych, zbudował murowaną oficynę dla służby dworskiej, 5 domów dla fornali, 16 budynków gospodarczych, kuźnię i stelmachownię. Na przełomie XIX/XX wieku wzniesiono dwór. Po nacjonalizacji majątku w 1944 roku dwór służył od 1946 do 1961 roku za Dom Rencistów. W latach 1961 - 1964 z części pomieszczeń dworu korzystała Szkoła Podstawowa w Matczynie. W 1964 roku teren zespołu dworskiego przekazano Państwowemu Domowi Opieki Społecznej i adoptowano do potrzeb nowego właściciela. Opuszczony dwór niszczał, w latach 70-tych był już w całkowitej ruinie. Zabytek uratowała decyzja o jego gruntownym remoncie i modernizacji. Prace trwały od 1983 do 1992 roku. Odrestaurowany zabytek pomieścił Dzienne Centrum Aktywizacji.
W czasie II wojny światowej, w nocy z 15/16 kwietnia 1944 roku, w pobliżu wsi odbyła się operacja „Most nr 1”. Ta jedna z najtrudniejszych i najbardziej ryzykownych operacji wojskowych polegała na lądowaniu alianckiego samolotu w okupowanym kraju i jego ponownym starcie.
Przed operacją „Most” doszło do tragedii w pobliskiej wsi Kolonia Pawlin, gdzie kwaterował oddział AK podporucznika Wojciecha Rokickiego „Nerwy”, jednego z najpopularniejszych dowódców w regionie Lubelskim, który miał ubezpieczać tę operację i od dłuższego czasu przebywał w tym terenie. 7 kwietnia 1944 około 60 – osobowy oddział kwaterujący w tej wsi, w terenie łatwo dostępnym, nie zachował należytej ostrożności i został przed południem zaatakowany przez Niemców w sile batalionu. W czasie pięciogodzinnej walki z oddziału zginęły 32 osoby, w większości byli to uczniowie lubelskich gimnazjów.
Dowódca został ukarany surową naganą, ale wkrótce odbudował oddział i dobrze nim dowodził w operacji „Burza”. Partyzantów pochowano na cmentarzu w pobliskiej wsi Babin.
Warto zobaczyć:
Zespół dworski (XIX wiek):
- dwór (przebudowany w 1927 roku, wyremontowany w latach 1990 – 1992), obecnie Dom Opieki Społecznej
- pozostałości parku ze stawem (koniec XIX wieku), powierzchni 2 ha, około 300 drzew
- obora, chlewnia i stodoła, murowane (koniec XIX wieku)
Zespół kościelny:
- murowany kościół Wniebowzięcia NMP (1937 - 1947), projektował architekt Jerzy Siennicki, wyposażenie barokowe
- dawny szpital, murowany (2 połowa XIX wieku)
- murowana plebania (1921)
Cmentarz rzymskokatolicki z grobową kaplicą Ligowskich (1905)