Kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła w Majdanie Sopockim
Drewniana cerkiew greckokatolicka w Majdanie Sopockim była wzmiankowana po raz pierwszy w 1774, potem w 1783.
Kolejną, murowaną (dzisiejszy kościół) wzniesiono w 1835 z fundacji Zamoyskich. Około 1870 (wg M. Pizun w 1839) została zamieniona na prawosławną. W 1919 przejęta przez kościół rzymskokatolicki, czasowo, w okresie II wojny światowej – prawosławna. Była odnawiana między innymi w 1919 i 1950.
Kościół jest klasycystyczny, murowany z cegły i otynkowany. W rzucie dwudzielny – do prostokątnej nawy przylega węższe, również prostokątne prezbiterium. Po jego bokach są dwie zakrystie (jedna z nich zamieniona na przedsionek, zapewne po 1919).
Parawanowa fasada zwieńczona jest trójkątnym, ogzymsowanym szczytem. Na jej osi znajduje się wejście z odcinkiem gzymsu w nadprożu, nad nim poprzecznie prostokątna płycina. Dachy są dwuspadowe, nad prezbiterium niższy, kryte blachą.
Wewnątrz budynek nakryty jest płaskimi sufitami, otwór tęczowy zamknięty łukiem półokrągłym. Chór muzyczny drewniany, nadwieszony, okna półkoliste.
Ołtarz główny o charakterze późnobarokowym i dwa klasycystyczne ołtarze boczne pochodzą zapewne sprzed połowy XIX wieku. Kamienna kropielnica jest klasycystyczna (1. połowa XIX wieku). W kościele znajdują się dwa krucyfiksy: rokokowy (2. połowa XVIII wieku) i o charakterze ludowym (XVIII/XIX wiek).
Do zabytkowych paramentów liturgicznych należy między innymi monstrancja o charakterze późnobarokowym (1. połowa XIX wieku), barokowa puszka (1. połowa XVIII wieku), późnobarokowy kielich, patena z XVIII – XIX wieku, pocerkiewny krzyż ołtarzowy z popiersiami czterech ewangelistów (początek XIX wieku), cztery cynowe lichtarze o charakterze późnobarokowym (XVIII wiek).
Obok kościoła stoi murowana plebania. Na cmentarzu założonym w 1. połowie XIX wieku (najpierw unickim, potem prawosławnym i rzymskokatolickim) najstarszy zachowany nagrobek z czytelną inskrypcją pochodzi z 1835.
źródła:
-
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T.VIII, z. 17 – Tomaszów Lubelski i okolice, Warszawa 1982
-
M. Pizun, Susiec i okolice, Susiec 2000